Gamlak-a Kiko Aw

Gamlak-a Kiko Aw Lesson 21

Zeisu in, “Numei sunga suak mi khempeuh lakah tuiphum John sanga alian zaw mi khat beek aom kei hi.”ci hi Matthew 11:11. Hih Zeisu in kamsangte lakah alian penpen acih amah guak atangteen pa thu ih bangci theih hiam?

Judah gam gampalakah John in thugen hong kipat ciangin, gamlapi panin mite hong pai-in hih avanglian, alaulo, akiniamkhiat thupuakpa thugen hong ngai uh hi. Tua hun lai a biakna makai te tawh kilamdang mahmah hi. A nuntaakna siangtho iin thumaan hi. Siampite in puan manpha pipi leh ahoih mahmah te silh uha, John in kala-oh mul tawh kigan puan silh iin savun kawnggak gak hi. Amau te in pawi abawl laitak-un, John in anta-ang ahikeh locust akici (carob pods) bee leh gamlak khuaizu te ne hi. Pasian Khasiangtho tawh akidim theih nadingin amah in lenggahzuu ahi zongin a kibilh zuu nam tuamtuamte ahi zongin dawn lo hi (Luke 1:15). John in a thuhilh nadingin, kikhopna inn hoih te sangin gunpang khawng leh mualkuam khawng tel zaw hi. Mite kidong uha, “hih pa Elijah ahi ding hiam?” ci uh hi.

John in Laisiangtho Lui lai-a kamsangte puan silh mah bangin silh a, ahih hangin amah Elijah hilo hi. Gabriel vantungmi in a nu leh pa kiangah asuah mapek iin hong pianzia ding gen khin a, “Topa adingin mite a baihsa-a, a koihkhol dingin Elijah kha le vangliatna tawh Topa mai-ah a pai ding hi,” Luke 1:17 a ci hi .

John thupuak in Elijah ngah Khasiangtho vangliatna mah tawh kibangin Pasian mite lakah khanlawhna aom nading nasep ahi hi. Asep bulpi in mawhna pan kisikkik na leh Zeisu a khat veina hong pai ding ahih manin mite kiginkholhsakna ahi hi.

Laisiangtho in ni nunungni ciang Elijah leh thuphum John galkap te khempeuh in amau sep mah tawh kibang Zeisu nih veina hong pai ciang mite kiginkhol sa-a aom theih nadingun na hong sem ding uh hi ci hi. “Ngai un, a lauhuai mahmah TOPA ni lian hong tun ma-in kamsangpa Elijah kong sawl ding hi.” Malachi 4:5. (ZIV) (Joel 2:28-31 zong na sim in.)
1. Khasiangtho-kidim John nuntaakna ii thusim in bang hiam?

1. Khasiangtho-kidim John nuntaakna ii thusim in bang hiam?


Luka 3:16. Tua ahih ciangin Johan in amaute kiangah, “Keimah in tui sungah note ka hong phum hi; ahi zongin kei sangin nakpi takin a __________ khat hong pailai ding hi. Ama khedap khau a sutsak ding nangawnin kei ka kilawmzo nai kei hi. Amah in Kha Siangtho leh mei sungah note hong phum ding hi.

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  Khasiangtho-kidim Tuiphumpa John nuntaakna in a lamdang kiniamkhiatna hi. Amah in a thuhilh mah bangin anuntaakna zong Pasian tungah kipumpiakna nei hi. Aman angsung khual lo a, midangte Zeisu kiangah apuak pen ama lungnopna bulpi ahi hi. Asep khempeuh Pasian min thansak nading bekbek ahi hi.

2. Tuiphumpa John in Laisiangtho asim hiam?

2. Tuiphumpa John in Laisiangtho asim hiam?


Johan 1:23. Johan in, “Kamsang Isaiah in a na gen mah bangin, ‘Topa' __________ lampi na tangsak un,’ ci-in gamsungah a kikopa ka hi hi,” ci-in a dawng hi.

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  Sim mah hi! Laisiangtho len taktak hi cih theih nadingin John in Laisiangtho Lui na man hi. John in anungzuite antan ding leh thunget ding zong hilh hi ci-in Laisiangtho in hong gen hi (Matthew 9:14). Hih pen Pasian a lungsim takpi tawh it hi cih akilatna dang khat zong ahi hi. Tua bangmah in eite in zong mimal ki-apna leh Laisiangtho simna tawh Pasian thei a, it a, Ama Khasiangtho ih ngah theih nading ahi hi.

3. Tuiphumpa John in Zeisu thu teci pan ding a lunggulh hiam?

3. Tuiphumpa John in Zeisu thu teci pan ding a lunggulh hiam?


Johan 1:29. A __________ ciangin Johan in ama kiangah Jesuh hong pai a muh ciangin, “En un, leitung mawhna a lakhia Pasian' Tuuno hih lai-ah hong pai hi.

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  John pen gamlakah ate'ng khat ahi hi (Luke 1:80). Zeisu in leitung mite gumkhia ding pa hicih mite tungah alahnop manin haksatna thuak ding leh sihna nangawn thuak dingin a nuntaakna kiphal hi. Tua mah bangin tuni-in Topa a it takpi te in launa leh gualnopna te nusia-in Zeisu teci hi ding uh hi.

4. A thutang John thuhilhna gamuk te leh biakna makai te lakah akipaakta hiam?

4. A thutang John thuhilhna gamuk te leh biakna makai te lakah akipaakta hiam?


Luka 7:30. Ahi zongin Farisi mite leh Thukham hilh siate in Pasian' deihna nialin Johan khutsungah tui kiphum ding utlo uh hi.

Luka 3:19, 20. Ahi zongin, gam ukpa __________ in ama naupa' zi __________ias a ten'pihna hang leh a gamtat hoihlohna a tuamtuamte' hangin Johan in __________ a taii hi. 20Tua ciangin __________ in thong sungah Johan khia a, a gamtatsiatna a behlap lailai hi.

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  John in hangsan takin ama hun lai-a akilangh mawhna abawlte uh langpan in genkhia a, biakna maikaite aa nangawn kawkkhia hi. Ni nunungni cianga kisikkikna leh sianthona dinga Pasian thupuak zong akipaakta gam makai te leh pawlpi makai te a tam zaw in deih hetlo ding uha, ahizongin Laisiangtho tawh kituak thupuak hi ding hi.

5. Laisiangtho in akizem lua puan, zungbulh, khi, leh tau cihte bulh ding a-awi kei hiam?

5. Laisiangtho in akizem lua puan, zungbulh, khi, leh tau cihte bulh ding a-awi kei hiam?


Timoti Masa 2:9. Tua mah bangin numeite zong a kilawm a kituak bekin kizemin kipuahin, sam khawng a uanglua-in bawlloin, a khengvalin kizepna a tuamtuamte __________

Peter Masa 3:3. Na hoihna dingun puatham kizepna ahi sambawlna, kham leh suangmanpha tawh kizepna, puan hoihnono silhnate na bulphuh kei un la

Isaiah 3:18-21. Tua ciangin Topa in khebuh hoihte, lutuam leh khade lim tawh a kibang kizepnate; 19bilbah tualte, taaute, leh mai sitnate; 20lukhute, banbulhte, kawngten'te, paknamtui bungte, leh a kivom aite; 21min gelhna zungbuhte leh nakbuhte;

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  He Awilo! John in puan manpha pipi te silh lo-in, akilawm puan--Christian te zuih theih ding te silh hi. Tuhun a puansilh uanglua, zahmawh dawk dektak a puan silhna te in ze-etna lian khat ahi hi. Pasian in thaangippi peuh, mawngkhak peuh silh ding hong deihsak hilo hi; aman tamlua, atomlua, akigak lua, zahmawh dawkdek taka puansilhna te pen Christian te silh ding hilo hi. Kham tawh kizepna zungbuh, tau, bilbah cihte leitung mite in adeih mahmah hangun ,Laisiangtho tawh kilehbulh vanzat te ahi hi. Isaiah 3:18-23 sunga agen te bang van hiam cih zong na thei khin kei kha phial ding hi, ahih hangin leitung mi pawlkhat in zang uh hi. Hih milim bia te zat teng pen Nitumna lam tengin ngeina iin hong zang ta uh hi.

6. Khasiangtho-kidim John nuntaakna leh a neek adawn te a kizopna aom hiam?

6. Khasiangtho-kidim John nuntaakna leh a neek adawn te a kizopna aom hiam?


Luka 1:15. Topa' muhna-ah amah milian khat hi ding hi. Amah in __________ ahi a, khamtheihzu khat peuhpeuh ahi zongin nelo ding hi. A suah pheta kipanin Kha Siangtho tawh kidim ding hi.

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  Christian te khempeuh in Pasian’ Khasiangtho hopihna zak theih nadingin lungsim azingsak thei guihthei khamtheih khempeuh zat hetloh ding ahi hi (Paunak 23:31, 32; Habakkuk 2:15; 1 Peter 5:8).

7. Bang hangin Pasian in ih neek ih dawn hong awlmawh hiam?

7. Bang hangin Pasian in ih neek ih dawn hong awlmawh hiam?


Thukhente 13:7. __________ hangin amah in kei kiangah, ‘En in, nang gai-in tapa khat na nei ding hi. Tua __________ ciangin leenggahzu ahi a, khamtheihzu ahi zongin ne kei in la, a nin bangmah ne kei in. Bang hang hiam cih leh naupang pen a suaha kipan a sih dong Pasian' tungah Nazir mi hi ding hi,’ hong ci hi,” a ci hi.

Korin Masa 6:19. Na pumpi uh, Pasian in a hong piak, note' sungah a teng Kha Siangtho' biakinn __________ lamtak theilo na hi uh hiam? Note' pumpi, nomau' neihsa hilo a, Pasian-a' ahi hi.

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  Ih khuak ciimna, ze-etna nanzawhna cih te leh sia leh pha khentel theihna cih te pen ih neek ih dawn tawh kisai pha mahmah hi. Christian peuhmah in—ih neek ih dawn te akipan—ih sepna khempeuh ah Pasian min ih thansak ding ahi hi (1 Corinthians 10:31).

8. Leitung vai gamtatna te Laisiangtho in bangci gen hiam?

8. Leitung vai gamtatna te Laisiangtho in bangci gen hiam?


James 4:4. A citaklo mite aw, leitung tawh kipawlna pen Pasian tawh kigalneihna ahih lamtak theilo na hi uh hiam? Leitung tawh a kipawl mite pen Pasian tawh a kigalneih dingin a kibawlbawl ahi uh hi.

Korin Nihna 6:17. Tua ahih manin Vanglian Topa keimah in kong genin-ah: Amaute tawh kikhenin amaute kiang panin paikhia un la, a sianglo peuhmah sukha kei un. Tua hi leh note ka hong ngai ding hi.

Johan Masa 2:15. Hih leitung nate leh Pasian tawh a __________ thute deihluatin nei kei un. Mi khatpeuh in hih leitung nate a deihluat leh amah in Pa Pasian it taktak theilo hi.

Rom Laikhak 12:2. Leitung mihingte' gamtat bangin gamta kei un la, na lungsim uh kikheelin Pasian kipuahpha sak un. Tua hi leh a hoih nate bang hi a, bangte in amah lungkim sakin, bangte a kicing hiam ci-in thei-in Pasian' deihna na phawk thei ding uh hi.

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  Zeisu nih veina hong pai ciang kigingkhol-a om theih nadingin midang te huh a, etteh thamcinga a nungta dingin tuni-in Topa in Ama mite hong sam hi.

9. Christian khat in ngaihsut dingin bang thu teel huai hiam?

9. Christian khat in ngaihsut dingin bang thu teel huai hiam?


Filippi 4:8. Sanggamte aw, a tawpna-ah ka hong gennop thu in, a hoih leh a phattaak thute tawh na lungsim uh na kidimsak un. Tuate in: A man, a dik, a tang, a siangtho, a deihhuai, leh a pahtakhuai thute ahi hi.

Late 101:3. A sia na peuhmah ka deih kei ding hi. __________ mite' nasepna ka mudah a, tuate tawh ka kisukha kei ding hi.

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  Tuiphum John in ngongtatna nam khempeuh pelh dingin thupia hi (Luke 3:14). Tua te lakah, cimphawng-a ngongtatna nam tuamtuam te etna zong kihel hi. Zeisu in nulehpa mawhna leh ngongtatna te pen lunggulhna leh ngaihsutna pan kipan hi ci hi (Matthew 5:22, 28). Tua ahih manin, Christian te in ngaihsut hoihlo hong guan thei TV etna, video etna te leh lai hoihlo simna te pelh ding ahi hi.

10. Christian taktak te zat ding bang music nam te hiam?

10. Christian taktak te zat ding bang music nam te hiam?


Late 40:3. Eima Pasian __________ la thak keimah hong hilh hi. Mi tampite in hih thu mu-in amah zahtak ding uh a, amaute khempeuh in Topa muang ding uh hi.

Samuel Masa 16:23. Pasian' sawl kha gilo Saul' tungah a om peuhmah ciangin David in a laia la-in a khut tawh tum ahih ciangin Saul thaksuakin a ci dam a, ama kiang panin kha gilo kihemkhia hi.

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  Ih theih kim ahi, mi a tamzaw deih leitung-a music minthang te in khalam adingin phattuamna pialo bek thamlo-in vantung nate lunggulhna susia-in khalam nuntaakna kiamsak hi. Ahih hangin, hoihna dingin music in genzawhloh iin vanglian hi. Saul Kumpipa dawi gilo in abawlsiat lai-in David in a zaknop harp music a tum ciangin a lungsim nosuah kik a, a sung pan dawi gilo kihemkhia hi.

11. Christian tadingin laamna in ahoih kilawpsuahna ahi hiam?

11. Christian tadingin laamna in ahoih kilawpsuahna ahi hiam?


Johan Masa 2:6. Pasian tawh ka kipawl hi, a ci mi khempeuh, Jesuh Khrih a gamtat bangin a gamtat ding ahi hi.

Titus 2:12-13. Eite in i lamet, a lian Pasian leh eite hong Hon Jesuh Khrih a vangliatna hong kilatkik ding hun ngakin i om laitakin i biakna tawh a kituaklo thute leh leitung nate deihna phiatin, lungsim hi hithiatin omin, thutangin, hih leitungah Pasian' deihna bangin i __________ dingin tua hehpihna thu in eite hong hilh hi.

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  Tuhun a laam minthang a tamzaw te in leitung vai music te tawh kikop-a nulehpa kilunggulhna piangsak hi. Eite in, “Zeisu hi leh ahih ding hiam?” cih ih kidot ding ahi hi. Ih pumpi vei ngiamngiam a, khe leh khut atah tawh kituak a tahna te ih Honpa in khaam lo ding hi ci-in a kithukim dingin ka ngaihsun hi.

12. Christian te in sumkitah [thi] (lottery) te ih kimawl ding hiam?

12. Christian te in sumkitah [thi] (lottery) te ih kimawl ding hiam?


Timoti Masa 6:10. Sum deihluatna in siatna namkim piangsak hi. Mi pawlkhat in sum deihlua liang uh ahih manin a upna panun pialkhia-in gimna lungkhamna tampi a thuaklawh uh hi.

Thesalonika Nihna 3:10. Note tawh ka hong __________ lai-un, “Na a sem nuamlo mi peuhmah an nesak kei un,” ci-in ka hong gen uh hi.

Paunak 28:20. A citak mipa in thupha tampi ngah ding a, a hau baih nuam mipa in gim tuak pelmawh ding hi.

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  sumkitah (thi) kimawlna pen zatui tampi asuai tawh kibang hi. Pawlkhat in innkuan bup ii sum khol teng casino ah ahihkeh thi(lottery) leina in zang bei hi. “A hau pak” a tamzaw in sum kholsiam lo-in, mawk zat a, mawk beisak veve hi.

13. Tuni-in Pasian mite mungtup bulpi dingin bang hi ding hiam?

13. Tuni-in Pasian mite mungtup bulpi dingin bang hi ding hiam?


Johan Masa 3:22. Ama thupiaknate zui-in ama lungkimna dingin gamta ihih manin ama kiang panin i nget peuhpeuh i ngah hi.

Thuhilhna 12:13. Hih thute khempeuh __________ gen ding thu khat bek om hi. Mihing hong kipian'sakna a thu bulpi pen in: Pasian zahtakna leh a thupiakte man'na ahi hi.

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  Mi khat ut banga gamta dingin Pasian gam tung veve ding cih bang hitheilo hi. Zeisu in ih etteh dinga—asiangtho nuntaak zia hong lahna in leitunga hong paina ahangte lakah khat ahi hi (1 Peter 2:21).

14. Hih thusinna sunga ih kikup, ih nuntaakna sungah bangin Pasian thu hong mang nuamsak ding hiam?

14. Hih thusinna sunga ih kikup, ih nuntaakna sungah bangin Pasian thu hong mang nuamsak ding hiam?


Johan 14:15. Tua ciangin Jesuh in, “Kei na hong it uh leh ka thupiakte zong na zui ding uh hi.

Johan Masa 5:3. Pasian i it ciangin ama thupiakte a zui ihi hi. Eite-a' dingin ama thupiakte zuihding a haksa lua hilo hi.

Late 40:8. __________ deih bang hihna-ah nuam ka sa hi, ka Pasian aw. __________ thukham ka lung sungah om hi,” ka ci hi.

Dawnna:  ____________________

15. Bang hangin Christian nuntaakna hizahta hong kikal hiam?

15. Bang hangin Christian nuntaakna hizahta hong kikal hiam?


Peter Masa 2:9. Ahi zongin note pen Pasian in a hong teelkhiat minam, Kumpi siampi pawl, a siangtho minam, Pasian' mite na hi uh a, khuamial sung panin a __________ mahmah ama khuavak sungah a hong samkhiapa' nasepna a __________te a genkhia dingin Pasian in a hong teel mite na hi uh hi.

Dawnna:  ____________________

Phawk Ding:

  Zeisu ading palai, Christian te pen leitung mite tawh akibang lo dingin hong kisam hi! Tuiphum John in Zeisu hong pai masakna ah mite akiginkholh theih nadingin huh hi. Tuni-in zong Zeisu nih veina hong pai ding ahih manin mite a kigingkholsak ding leh a siangtho-a a nungta dingin Pasian in Ama mite hong sam hi.

16. “Gamlak-a kiko aw” mah bangin Zeisu nih veina hong pai nading akilawm Pasian deih nuntaakna tawh teci ahi ding na lunggulh hiam?

16. “Gamlak-a kiko aw” mah bangin Zeisu nih veina hong pai nading akilawm Pasian deih nuntaakna tawh teci ahi ding na lunggulh hiam?




Dawnna:  ____________________


Hilhcianna

Zeisu Christ ading Palai te
Mi khat Christian hong suah ciangin, a hoih pen kumpi gam pan-a palai dinga kiguang ahi hi. “Tu-in eite khempeuh in Zeisu palai semte ih hi hi.”ci in Laisiangtho in gen hi 2 Corinthians 5:20. Palai akhiatna tongdot sungah enleng, “gam khat in amau gam ai-awh dinga asang pen dinmun-a atel a hun ciangtan sung gam dang khat ah aom sak uh” ci-in a khiatna let hi.

Leitung gam vai adingin palai te a thupit mahmah bangin khalam adingin zong thupi mahmah hi. Vantung gammi hihna in leitunga gammi hihna tawh kibang lo hi. Eite pen Zeisu in kua hi a, Amah abangci mi cih leitungah a pulaak dingin hong kisawl ahi hi. Khasiangtho tungtawnin eite Zeisu sawltaakte i hi-a—ih sep ih bawl, ih neek ih dawn, leh ih silh ih ten te khempeuh tawh Ama lim leh meel akilangh sak ding te ihi hi. Adang khat iin gen leng, Khalam Pasian’ gammi suak a eite palai ihih ciangin Pasian’ gammi te nuntaakzia banga ih nuntaak ding ahi hi. 2 Corinthians 3:18 sungah, “Topa Khasiangtho vangliatna tawh eite in minthanna leh vangliatna anei pumpi ihih theih nadingin ih kikhel ding ahi hi.”ci-in Laisiangtho in gen hi.

Tuni-in a Pawlpi, eite in hih leitungah Zeisu khut leh khe, amit leh akam ihi-a abil zong ihi hi. Eite Christ pumpi ihi hi (Ephesians 1:22, 23; 5:29, 30; Colossians 1:18). Vantung a kahtoh ma-in Zeisu in, “Ka Pa in kei hong sawl bangin note zong ka hong sawl hi.” ci hi John 20:21.

Ih gamtat luheek khempeuh in Zeisu nuntaakna leh a pumpi alanghsak ahih ding kisam hi. “ Mite in na gamtatna pha uh amuh ciangin vantunga om na Pa uh min na thansak nadingun, na khuavak uh mite mai-ah na tangsak un.” Matthew 5:16.