Get the daily devotional to your inbox
Looks good!
Please enter a valid email address.
Looks good!
Please confirm your email address.

Biakinn Siansuahna

Biakinn SiansuahnaLesson 16

Zeisu in biakinn tual sung gamlum ziazua, buai lialua amuh ciangin adahna hong kilangh khia hi. Mun khempeuh ah khuaneu pan-a biakpiakna pia dinga hong pai mite tungah biakpiak nading ganhing te zuak uha, atam theithei ngah nadingin hanciam iin awng zelzul uh hi. Vakhu hamte, tuu leh keel ham te, bawng ham te leh mi gamlum te khuamel tuimel kiza lo zah dongin nakpi takin gamlum hethaat uh hi. Pasian in tua bang dinga agel hi hetlo hi. Solomon kumpipa in Jerusalem biakinn alam lai-in Pasian zahtaakna-in azawh dongin sek ging khat zong kiza lo hi. Tua biakinn akizang ding suang te khempeuh aphualah lepsa-in kipua ahih manin biakinn pan puah panpan cih khat beek omlo hi (Kumpite Masa 6:7).

Tuu te khihna leh satna akizang khau lom khat mu hi. Tua ciangin Pasian Tapa in pengkul aw mah bangin “hih nate manlang takin lakhia un, ka Pa inn sumbawlna inn suaksak kei un,” Johan 2:16. Hih bangin kigelh hi, “Ka inn pen thungetna inn kici ding hi,’ ci napi-in, note in guktakna phualpi na suaksak uh hi,”Matthew 21:13. Vanzuakna phual khat pan phual khat ah pai-in, ganhingte khahkhia iin leh sumkhekna sabuaite lumlet gawp hi.

Vanzuakte in zong vanglian Pasian omna ah om-in kingaihsun uha, lau mahmah iin biakinn huang sung pan nunghei nawnlo-in tai ma-ang ciat uh hi. Zeisu in vantunga A Pa itna leh sianthona mite’n limtak a atel ding a deih mahmah hi. Tua manin a siangtho biakinn pen vanzuakna asuah a muh ciangin a lungsim nasa mahmah hi.

Tua ma kum tampi lai-in, kamsang Daniel in hun khat ciangin biakinn kininsak dinga, Pasian’ thumaan deih bangin kikaigawp iin, A mite kibawlsia ding ci-a agenkholh ahi hi. Tua ahih manin, khat vei Ama biakinn siansuah dingin Topa hong pai kik ding hi.
1. Daniel in a ma-ang sungah alamdang mahmah tuutal kii nih nei khat man hi (Daniel 8:1-4). Tua tuutal in kua a gen nuam hiam?

1. Daniel in a ma-ang sungah alamdang mahmah tuutal kii nih nei khat man hi (Daniel 8:1-4). Tua tuutal in kua a gen nuam hiam?

_____   Dawnna
2. Tua khitciangin Daniel in a mit kikal ah kii sau mahmah khat anei keltal khat a mu hi. Tua in bang acih nopna hiam?

2. Tua khitciangin Daniel in a mit kikal ah kii sau mahmah khat anei keltal khat a mu hi. Tua in bang acih nopna hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   Keeltal in Greece kumpipa hi a, kii gol pen in kumpi masa pen Alexander the Great limla ahi hi. Kii li te in Alexander sih khitcianga hong ding a general li te a ci nuam ahi hi.

3. Kii neu pen kii lite lak panin hong pokhia hi. Tua kii neu in kua acih nopna ahi hiam?

3. Kii neu pen kii lite lak panin hong pokhia hi. Tua kii neu in kua acih nopna ahi hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   “Kii neu” icih in Pasian mite a bawlsia, a siangtho nate a tuancil, Zeisu lang apang Rome hi a—milim bia Rome leh papal Rome ahi hi. Rome in Greek khit ah a thahat pen hi a, hong lian mahmah hi.

4. Hih kii neu in biakinn ninsak ding hi, ci in Daniel kiangah kigen hi. A sian nadingin bang tanvei sawt ding hiam?

4. Hih kii neu in biakinn ninsak ding hi, ci in Daniel kiangah kigen hi. A sian nadingin bang tanvei sawt ding hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   Hih ni 2300 pen Laisiangtho sungah genkholhna hun asau penpen hi a, ahih hangin Daniel 9:25 ah akipat hun ding gen pan hi.

5. Kii neu in Pasian mite bawlsia-in thumaan a selcip Daniel in amuh ciangin bangci bangin om hiam?

5. Kii neu in Pasian mite bawlsia-in thumaan a selcip Daniel in amuh ciangin bangci bangin om hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   Pasian mite tunga a piang ding thu te hangin Daniel nakpi tak dahin zawm-a, tawl khat sung ngap lo-in aom hi. Ahih hangin Daniel leh alawm te in zong hih ni 2300 (ma-angmuhna - vision) thu tel zolo uh hi.

6. A masa a ma-ang ah a hun bangtan sawt ding cih a gencianloh pen Daniel alian 9 ah vantungmi in tua genkholhna akicing zawpek iin na gencian hi.

6. A masa a ma-ang ah a hun bangtan sawt ding cih a gencianloh pen Daniel alian 9 ah vantungmi in tua genkholhna akicing zawpek iin na gencian hi.

_____   Dawnna
Phawk Ding:   Daniel in ni 2300 ma-ang amuh zawh kum tawmvei khitciangin Daniel in atelna dingin ahuh ding vantungmi manlang takin a kiangah hong leengsuk hi. Vantungmi in Jew te leh Jerusalem khuapi ading genkholnakaal kaal 70 “Akikhensatna” or akipiakna thu, akihelna zong hong zai muhsak hi. Pasian in Ama telsa minam tading—kum 490 sung leitungah Messiah hong paina ii tupna tangko azawhna dingun hunpha pia lai hi (Daniel 9:23, 24).

7. Nipi kaal 70 leh ni 2300 genkholhna pen bang hun iin kipan hiam?

7. Nipi kaal 70 leh ni 2300 genkholhna pen bang hun iin kipan hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   Vantungmi in Daniel kiangah ni 2,300 leh kaal 70 pen Jerusalem lam kik ding thu akipiak hun pan sim kipat dingin gen hi. Pasian mite pen hih hun laitakin Persia te galmat iin aom laitak uh ahi hi. BC 464 kum iin kumpi hong suak, Artaxerxes kumpipa amaan zawh akum sagihna kum ciangin, tua thupiak kipiakhia hi (Ezra 7:7). BC 457 a Artaxerxes’ ii a thupiak in Jerusalem lamkik-a bawlkikna ding thupiakna ngiat ahi hi.

8. Vantungmi in B.C. 457 pan sim lecin Messiah Kumpitapa ciang pen kaal 69 pha ding ci-in gen hi. Ahi takpi hiam?

8. Vantungmi in B.C. 457 pan sim lecin Messiah Kumpitapa ciang pen kaal 69 pha ding ci-in gen hi. Ahi takpi hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   He! Piang takpi hi. Hih takah nalamdang khat om hi. Zeisu Khasiangtho tawh sathau akinilh ma kum 100 laipek-in, a pian ding kigenkhol khin hi! “Messiah” cih pen Hebrew kam-in “sathau kinilh”cihna hi-a, “Christ” cih kammal zong Greek kam in “sathau kinilh” cihna mah hi. Luke 3:21,22 sungah hih atuam vilvel Khasiangtho tawh sathau kinilhna pen Ama kituiphumna ah tangtung hici hi. Hiah tun ih telna dingin, Laisiangtho sunga genkholhna te ah ni khat pen kum khat tawh kikim hi (Gamlakvakna 14:34; Ezekiel 4:6; Luke 13:32). Kaal 69 ahih keileh genkholhna ni 483 (69 x 7 = 483), pen 457 BC ah gawm leng, AD 27 cinglian hi.

483 kum + 457 akipat kum = A.D. 26 + 1 kum 1B.C. - A.D. 1 (kum bem cih om ngeilo) = A.D. 27

Zeisu A.D. 27 kum-a akituiphum khitciangin Messiah ahi Ama nasep hong kipan a, thu akipiak kum B.C. 457 pan tua ciang pen kum 483 hong hilian hi. Tua manin tui akiphum khitciangin thuhilh kipan a, “A hun a tung zo hi. Vantung gam hong nai zo hi.” Mark 1:15. Daniel 9:25 sunga hun genkholhna in Amah agen ahi hi.

9. Tua khitciang bang piang ding iin genkholhna in gen hiam?

9. Tua khitciang bang piang ding iin genkholhna in gen hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   Genkholhna in a genkholh lai na ah, kaal 70 a nunung pen kaal sunga alaizang (hunlang) ah “Zeisu si ding”, singlamteh tungah kithat ding ci hi. A.D. 27 sathau a kinilh pan kum thum leh alang sim leng A.D. 31 tawh kituak-a tua kum-in Zeisu singlamteh tungah hong si lian hi. Asih lian-in biakinn dalna puan atunglam pan anuailam dong phel nih kisuah hi
(Matthew 27:50,51) akhiatna in Pasian tuuno banga hong sihna in sagawh biakna khempeuh beisak ta cihnopna ahi hi. A nuai-a kisuai hun te en in:

70 weeks graph

10. Zeisu in kua te kiangah thugen masa un ci-in a nungzuite gen hiam?

10. Zeisu in kua te kiangah thugen masa un ci-in a nungzuite gen hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   Zeisu in a nungzuite kiangah Judah mite lakah thugen masa un a cihna a hangin Jew te in Messiah thu a tangko nadingun akituamkoih kum 490 te lakah kumthum leh alang om lai ahihman ahi hi. Daniel 9:27 sunga genkholhna in Zeisu in mi tampi tawh genkholhnakaal kaal khat sung (taksa kum thuciamna kip ahih kei leh a lian gupkhiatna bawl ding hi ci hi. Ahih hangin A mite ading kipia kaal nunung pen laizang(hunlang) ah si ahih leh, bangci bangin a sih khitcianga kamciamna bawl thei lai ding hiam? Hebrew 2:3 sungah a dawnna kimu hi: “Alian mahmah gupna thu don lo-in om lehang, mawhna daan tawh bangci kipelh ding ih hi hiam?” Zeisu’ nungzuite in tua a nunung kum thum leh alang sung tengin Jew te kiangah thugen uha, Jew minam buppi in lungdam thupuak niala Stephen midik upa pa, suangtum tawh a thah uh A.D. 34 kum ciang dongin thuhilh uh hi (behlapna ah en leng “Haptakhat Taimang.”)

11. Zeisu in A telsa mite tungah kidop ding bang gen hiam?

11. Zeisu in A telsa mite tungah kidop ding bang gen hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   Jew minam te in Messiah a nial tantan veve uh leh, sawltuam ahihna uh kila kik ding ci-in Zeisu in limtakin gen hi.

12. Zeisu in Matthew 21:43 sungah adang “minam” acih, A teel mi a suak ding te kua te hiam?

12. Zeisu in Matthew 21:43 sungah adang “minam” acih, A teel mi a suak ding te kua te hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   A.D. 34 kum in Stephen suang tawh hong den lup khit uh ciangin (Sawltaakte 7:58, 59), Jew minam te bek Pasian teltuam minam hong hi nawnlo uh hi. Pasian in amau adinga agelsak nate atawntungin nial den uh ahih man un, Israel minam te pen hun nunung genkholhna ii mitsuan pi hi nawnlo uh hi. Tu- in ahih leh Zeisu asang khempeuh Ama teeltuam mi hita a, taksa Israel te kiangah Pasian’ ii kamciam te tu-in khalam Israel te ading zong ahi hi (Romans 9:6-8).

13. Daniel tunga thugen vantungmi in kum 2,300 hong bei ciangin bang hong piang ding ci-in gen hiam?

13. Daniel tunga thugen vantungmi in kum 2,300 hong bei ciangin bang hong piang ding ci-in gen hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   A.D. 34 khitciangin kum 2,300 beina dingin kum 1,810 omlai hi. (Anuai-a lim-a kum leh ni te.) A.D. 34 pen kum 1,810 tawh gawm leng 1844 hong cing hi. Vantungmi in agenna ah, tua hun ciangin vantung biakinnpi kisiansuah ding ci hi. (Hih leitung biakinn pen A.D. 70 kum-in kisia khin hi). Zeisu, vantungah ih siampi lian (Hebrew 4:14-16; 8:1-5), vantung biakbuuk sung panin mawhna te phiatkhiatna (Mangmuhna 20:12; Sawltaakte 3:19-21) in 1844 iin kipan hi. Hih thukhenna masa pen Zeisu nih vei hong pai ma-a kipan ahih manin kumkikma thukhenna (pre-advent judgement ) kici hi.

2300 days

14. Kua te thu  kumkikma thukhenna (pre-advent judgment) ah kikhen masa hiam?

14. Kua te thu kumkikma thukhenna (pre-advent judgment) ah kikhen masa hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   Hih thukhenna ah a masa-in Pasian’ ta akici te tungah tung masa pen hi.

15. Hih a masa thukhenna ah bang thu te kikhen ding hiam?

15. Hih a masa thukhenna ah bang thu te kikhen ding hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   Hih thukhenna ah vantung laibu te sunga kigelhna kisiksan iin, mimal khempeuh ii nuntakna khempeuh om hi (Late 56:8 en in). Thukham Sawm, Pasian thukham, tawh thukhenna kinei ding hi (Mangmuhna 22:14) "a puan uh a sawpsiangte" hilo iin, "a thukham azui te" hizaw hi.***(Blessed are they that do his commandments, that they may have right to the tree of life, and may enter in through the gates into the city. Mangmuhna 22:14.)

16. Thukhenna ah kei hong mawhsakpa Pasian ahi diam?

16. Thukhenna ah kei hong mawhsakpa Pasian ahi diam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   Hilo hi! Hong mawhsak den pa Satan bek hi. Christian pawlkhat te in hih thukhenna ah Zeisu in a Pa kiangah bangmah hong cih loh nadingin hong ngetsak hi ci-in gen uh hi, ahih hangin Zeisu in, “Pa mahmah in nang hong it hi” ci-in hong gen hi Johan 16:27.

17. Kumkikma thukhenna ah kei guak bek din a kul ahi hiam?

17. Kumkikma thukhenna ah kei guak bek din a kul ahi hiam?

_____   Dawnna
Phawk Ding:   Lungdam huai lua, khatguak bek hilo. Hih thukhenna ah Zeisu pen Christian te palai, thukhenmangpa, leh teci pangpa zong ahi hi. Zeisu adingin na nuntaak leh na lel kei ding hi (Romans 8:1; Kolose 1:12-14)!

18. Thukhenna ah Zeisu na palai hileh, Amah in na thu hong zawhpih dingin hong kamciam hi. Tuni-in Ama kiang na nuntaakna na kihei nuam hiam?

18. Thukhenna ah Zeisu na palai hileh, Amah in na thu hong zawhpih dingin hong kamciam hi. Tuni-in Ama kiang na nuntaakna na kihei nuam hiam?

_____   Dawnna
Supplemental Study